Voor MKB-bedrijven verschuift Scope 3-emissierapportage snel van een 'nice-to-have' naar een niet-onderhandelbaar gegeven. 

In sectoren zoals elektronica verwachten grote kopers zoals Apple en Siemens nu dat hun leveranciers Scope 3-emissies meten en openbaar maken, waardoor het een standaard zakelijke vereiste wordt in plaats van een vrijwillig initiatief.

Deze verschuiving is vooral van belang voor bedrijven die nog niet direct gereguleerd zijn maar zich in het midden van complexe toeleveringsketens bevinden. Terwijl grotere bedrijven werken aan netto-nuldoelstellingen, duwen ze de Scope 3-verantwoordelijkheden omhoog in de keten. Kun je de data niet leveren? Dan lig je misschien uit de deal.

De druk komt niet alleen van kopers. Scope 3-emissies, die 70–95% van de totale voetafdruk van een bedrijf uitmaken, zijn ook centraal in belangrijke Europese klimaatreguleringen zoals de CSRD en CSDDD, en worden steeds meer onderzocht door investeerders en zijn een groeiende overweging in inkoopbeslissingen.

Met andere woorden, Scope 3 raakt nu elk deel van de vergelijking: compliance, risico en inkomsten. En voor MKB-bedrijven wordt de ruimte om passief te blijven snel kleiner.

Dit artikel legt uit wat de verschuiving drijft en hoe duurzaamheid- en operationele leiders kunnen reageren op de groeiende eisen van inkoopteams, RFP's en ESG-vragenlijsten.

Wat drijft de druk van klanten op Scope 3-openbaarmakingen

Laten we eens kijken naar de belangrijkste drijfveren achter de druk om Scope 3-emissies te rapporteren:

1. Grote kopers onder druk van CSRD, SBTi, EcoVadis en netto-nul verplichtingen

Onder de EU's CSRD moeten grote EU-gebaseerde bedrijven die aan ten minste twee van de volgende criteria voldoen: meer dan €50 M netto-omzet, €25 M aan activa, of 250+ werknemers (d.w.z. de meeste grote kopers), waardeketenemissies rapporteren, inclusief leveranciersdata. 

Zelfs als de werknemersdrempel verandert naar bedrijven met 1.000+ werknemers, zoals voorgesteld onder de EU's Omnibus, is de richting duidelijk: grote kopers worden nu geacht Scope 3-emissies in hun toeleveringsketen op te nemen.

Hoewel het Science-Based Targets initiative (SBTi) geen regelgevend kader is, streven veel bedrijven naar Science-Based Targets om geloofwaardigheid in hun decarbonisatie-inspanningen te tonen en af te stemmen op verwachtingen van investeerders, klanten en de markt. 

SBTi vereist dat bedrijven Scope 3-doelen stellen als die emissies ≥ 40% van hun totale scope 1, 2 en 3 voetafdruk vertegenwoordigen. 

Tools zoals EcoVadis spelen ook een sleutelrol. Vaak gebruikt als een duurzaamheidsscorebord, helpt EcoVadis bedrijven ESG-prestaties te benchmarken en aan inkoopeisen van belangrijke klanten te voldoen.

Het Carbon Action Module en scorecards bieden een gestructureerde manier voor kopers om leveranciersemissies te beoordelen en voor leveranciers om zich te onderscheiden door transparantie en klimaatactie.

2. Kopers worden beoordeeld op leveranciersemissies en geven die last door

Een 2023 BDC-studie toonde aan dat 92% van de grote kopers verwachtte ESG-openbaarmakingen, inclusief Scope 3, van hun leveranciers te vereisen vanaf 2024. Naarmate inkoop steeds meer koolstofdata eist, dragen leveranciers de rapportagedruk.

Inkoopreus Amazon beoordeelt zichzelf bijvoorbeeld op basis van leveranciersemissies. Niet op tijd rapporteren? Amazon bevestigde dat het elke leverancierspartnerschap opnieuw zal overwegen en naar alternatieven zal zoeken.

3. Inkoop is nu ESG-gecontroleerd: openbaarmakingen vereist om in de leverancierspool te blijven

Inkoopteams integreren ESG-screening, inclusief Scope 3-openbaarmaking, in leveranciersbeoordelingen. 

Een Deloitte/PwC-studie vond dat 46% van de bedrijven nu specifieke duurzaamheidscriteria van hun leveranciers vereist. Gidsen van EcoVadis onderstrepen ook ESG-data (koolstofmetingen, certificeringen en doelen) als essentieel voor het passeren van inkoopdrempels.

Hoe Scope 3-verwachtingen op leveranciersniveau in de praktijk verschijnen

De tijd dat Scope 3-data slechts een leuke toevoeging waren, is voorbij. Nu wordt elke stap, platform en contract eromheen hervormd:

RFP's en leveranciersvragenlijsten

Grote kopers voegen steeds vaker vragen over Scope 3-afstemming toe aan hun Request for Proposals (RFP's) en leveranciersenquêtes.

Rapporteer je Scope 1, 2 en 3-emissies? Zijn je emissiedoelen afgestemd op STBi? Kun je een recente EcoVadis- of CDP-scorekaart leveren? RFP's bevatten nu vaak vragen over emissies, ESG-prestaties en naleving van regelgeving. 

Vragenlijsten van EcoVadis, CDP en andere ESG-platforms bevatten nu vragen over SBTi-afstemming en koolstofopenbaarmaking, zodat potentiële leveranciers worden beoordeeld op transparantie en reductiestrategieën. 

Onboardingplatforms voor de toeleveringsketen

Digitale inkoopplatforms vereisen koolstofdata tijdens het onboardingproces. 

SAP Ariba en Sedex vereisen vroege schattingen van koolstofemissies, inclusief Scope 3, als onderdeel van onboarding. Sedex ondersteunt nu voorlopige Scope 3-schattingen direct binnen zijn omgeving.

Decarbonisatie- en CBAM-clausules in contracten

In emissie-intensieve branches, zoals logistiek, chemie en zware industrie, bevatten contracten steeds vaker Scope 3-clausules. Deze dekken verplichtingen van emissierapportage tot deelname aan decarbonisatieprogramma's. 

Met het EU Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM) nu van kracht, bevatten contracten ook bepalingen voor CBAM-naleving. Deze kunnen variëren van ingebedde emissiedata tot kostenverdeling en auditrechten.

Wat je moet voorbereiden als je koper om Scope 3-data vraagt

Wanneer een koper om Scope 3-emissiedata vraagt, moeten MKB-leveranciers klaar zijn op vier belangrijke gebieden:

1. Schattingen op basis van uitgaven voor upstream Scope 3-categorieën

Een praktisch startpunt is om uitgaven-gebaseerde emissies te berekenen voor de upstream categorieën die je direct beïnvloedt, zoals Gekochte Goederen en Diensten (Categorie 1), Kapitaalgoederen (Categorie 2) en Upstream Transport (Categorie 4). 

Dit houdt in dat je je aankoopuitgaven vermenigvuldigt met branchegemiddelde emissiefactoren. Het is de aanpak die aanbevolen wordt door het GHG Protocol voor bedrijven die hun Scope 3-reis beginnen, vooral wanneer leverancier-specifieke data niet beschikbaar is. 

Omdat deze categorieën gekoppeld zijn aan je eigen inkoopuitgaven, is data relatief eenvoudig te extraheren uit financiële systemen, en het geeft kopers een duidelijk beeld van hoe je toeleveringsketen bijdraagt aan je voetafdruk.

2. Basisleveranciersmapping en emissiefactoren

Map je leveranciers, segmenteer ze op basis van uitgaven of emissie-intensiteit, en verzamel basisemissiefactoren, ofwel gemiddelde standaardwaarden of leverancier-specifieke waar mogelijk. 

Het GHG Protocol beveelt een hybride aanpak aan: begin met uitgaven-gebaseerde gemiddelden, en zoek dan geleidelijk naar nauwkeurigere data terwijl je leveranciers betrekt.

3. Duidelijke openbaarmaking van methodologie (GHG Protocol-conformiteit)

Kopers verwachten nu transparantie in hoe Scope 3-emissies worden berekend. 

Deloitte’s Digital benchmark van 1.300 B2B-klanten vond dat leveranciers die “geloofwaardige data en transparantie” op het gebied van koolstofreductie (inclusief Scope 3) tonen, klantvertrouwen, loyaliteit, bereidheid om premies te betalen en langere aankoopverplichtingen opbouwen.

De GHG Protocol-richtlijnen eisen dat de gebruikte methode (uitgaven-gebaseerd, gemiddelde data, hybride of leverancier-specifiek) wordt gedocumenteerd, samen met gegevensbronnen, kwaliteit en aannames. Dit kan helpen om geloofwaardigheid en vergelijkbaarheid in de loop van de tijd te vergroten.

4. Doelen en tools/tools openbaarmakingen

Wees bereid om uit te leggen of je emissiereductiedoelen hebt, en zo ja, hoe je de voortgang bijhoudt. 

Veel kopers zullen vragen welke platforms je gebruikt (bijv. CDP, EcoVadis, SAP Ariba, DitchCarbon) of dat je emissiedoelen hebt gesteld die zijn afgestemd op wetenschappelijk onderbouwde doelen. 

Hoe software je helpt in de leverancierspool van je klant te blijven

In de gunst van je koper blijven hangt steeds meer af van hoe gemakkelijk je verifieerbare Scope 3-emissiedata kunt leveren. Daar wordt software een must-have voor compliance, geloofwaardigheid en snelheid.

Proactief zijn, d.w.z. je Scope 3-schattingen klaar hebben voordat je erom wordt gevraagd, kan je een concurrentievoordeel geven. Kopers staan onder toenemende druk om leveranciersemissies snel en consistent te evalueren, dus verschijnen met vooraf berekende, audit-klare data kan je helpen hoger te scoren in de leverancierspool en op te vallen tijdens inkoopbeoordelingen.

Emissieberekeningen automatiseren vanuit financiële data

Moderne koolstofboekhoudtools maken het eenvoudig om emissies te schatten op basis van je bestaande financiële of inkoopdata. Deze tools gebruiken doorgaans uitgaven-gebaseerde of activiteit-gebaseerde methoden om automatisch emissiefactoren toe te passen, leveranciers te categoriseren en Scope 3-emissies te berekenen over belangrijke categorieën.

Uitgaven-gebaseerde schattingen bieden een snelle, audit-klare toegang, vooral nuttig voor leveranciers zonder primaire data, maar ze zijn slechts dat: schattingen. Naarmate de datakwaliteit verbetert, kunnen bedrijven activiteit-gebaseerde details (zoals hoeveelheid gekocht, afstand getransporteerd of energieverbruik) toevoegen voor meer nauwkeurige en besluitvaardige inzichten.

Rapporten en API-klare outputs genereren voor inkooptools

Veel grote kopers vereisen nu dat emissiedata wordt gedeeld via platforms zoals SAP Ariba, EcoVadis of aangepaste inkoopsystemen. 

Koolstofsoftware helpt je aan die verwachtingen te voldoen door schone, consistente rapporten te genereren in formaten zoals PDF, Excel en XBRL, en steeds vaker via directe API-integraties. Dit betekent dat je data naadloos kan doorstromen naar kopersystemen met minimale wrijving.

Afstemmen met SBTi, CDP en CSRD zonder het wiel opnieuw uit te vinden

De beste koolstoftools zijn vooraf afgestemd op toonaangevende raamwerken zoals de Science-Based Targets initiative (SBTi), CDP-openbaarmakingen en de EU CSRD-regelgeving. 

In plaats van vanaf nul te beginnen of door regelgevende PDF's te ploeteren, kunnen teams ingebouwde sjablonen, begeleide workflows en vooraf geladen emissiefactoren volgen om aan de eisen te voldoen. Deze aanpak bespaart tijd en vermindert het risico op non-compliance.

Waarom Coolset opvalt voor koolstofbeheer

Coolset is speciaal ontworpen voor ESG-, inkoop- en supply chain-teams die Scope 3-rapportage en compliance met vertrouwen moeten beheren. 

Onze koolstofbeheer-module omvat TÜV-gecertificeerde Scope 1–3 meting, leveranciersniveau-granulariteit en naadloze integratie met raamwerken zoals de CSRD, CBAM en EcoVadis.

Hier is wat Coolset onderscheidt:

• Geïntegreerd platform: Beheer koolstof, compliance en supply chain-data op één plek, geen spreadsheets of gescheiden tools meer.
• Automatisering en structuur: Van automatisch ingevulde openbaarmakingen tot slimme sjablonen, Coolset minimaliseert handmatig werk en vermindert fouten.
• Raamwerk-klaar: Elke workflow is vooraf in kaart gebracht naar de nieuwste CSRD-, EUDR- en EcoVadis-standaarden, met ingebouwde logica en bronlinks.
• Audit-klare rapporten: Coolset’s Ondersteunend Bewijs-functie betekent dat elke KPI en emissiecijfer traceerbaar is naar zijn oorsprong, of het nu een beleid, factuur of leveranciersupload is.
• Flexibele outputs: Exporteer audit-klare rapporten in PDF, Word, PowerPoint, XBRL of via API, afhankelijk van de behoeften van je koper.

Gebouwd voor MKB-bedrijven: Coolset is krachtig genoeg voor eisen op ondernemingsniveau, maar intuïtief voor kleine of groeiende teams met beperkte middelen.

{{product-tour-injectable}}

Veelgestelde vragen

Laten we enkele van de meest voorkomende vragen over Scope 3-rapportage bekijken.

Wat gebeurt er als ik geen Scope 3-data aan een klant kan leveren?

Het niet kunnen leveren van Scope 3-data kan je positie in klantbeoordelingen schaden, je concurrentievoordeel beperken en de toegang tot kapitaal beperken. 

Zoals een Berkeley-artikel opmerkt, ontvangen leveranciers die hun Scope 3-emissies niet rapporteren vaak lagere ESG-beoordelingen. Slechts 21% behaalt topposities (AAA/AA), vergeleken met 45% van de rapporterende bedrijven, wat hun kapitaalkosten kan verhogen en het risico op het verliezen van belangrijke contracten kan vergroten  .

Kan ik uitgaven-gebaseerde schattingen gebruiken als ik geen leverancier-specifieke data heb?

Ja, uitgaven-gebaseerde berekeningen zijn een erkende eerste stap door het GHG Protocol. De methodologie vermenigvuldigt aankoopuitgaven met gemiddelde emissiefactoren en wordt veel gebruikt in initiële Scope 3-rapportage.

Veel platforms en raamwerken accepteren deze methode, met de verwachting dat deze in de loop van de tijd evolueert naar nauwkeurigere, leverancier-specifieke data.

Wat zijn Scope 3-emissies Categorie 1 en waarom zijn ze belangrijk in inkoop?

Categorie 1 (Gekochte Goederen & Diensten) vormt doorgaans het grootste deel van de Scope 3-voetafdruk van een bedrijf. Het is een primaire focus voor inkoop omdat het aankoopbeslissingen direct koppelt aan koolstofimpact. 

Aangezien Scope 3-emissies tot 11,4 keer groter kunnen zijn dan emissies die door je eigen operaties worden gegenereerd, onderzoeken kopers deze categorie grondig bij het beoordelen van leveranciers.

Zijn kopers wettelijk verplicht om leveranciers naar emissies te vragen?

Voor kopers die onder EU-regelgeving zoals de CSRD en CSDDD vallen, is het vragen naar leveranciersemissies niet langer optioneel, het kan verplicht zijn. De CSRD vereist rapportage over de waardeketen, waardoor kopers verplicht zijn om Scope 3-data op te vragen. De CSDDD verplicht zelfs tot actie op basis van die data.

Zelfs als je bedrijf niet direct onder de CSRD valt, kunnen je klanten dat wel zijn, en daar kom jij in beeld. Wanneer ze je om emissiedata vragen, is het niet zomaar een vrijwillig verzoek. 

Het is steeds meer afgestemd op de VSME-regelgeving, die minimale rapportageverwachtingen vaststelt voor kleinere leveranciers die buiten de volledige reikwijdte van de CSRD vallen. Dat betekent dat zelfs als je geen rapporteur bent, wat je wordt gevraagd te leveren steeds meer gestandaardiseerd wordt en moeilijker te negeren.

Voeg hieraan toe de groeiende ESG-vereisten in inkoop- en RFP-processen, en het is duidelijk: emissiedata wordt snel een standaardonderdeel van zakendoen.

Wat is de link tussen Scope 3-rapportage en EcoVadis of CSRD?

EcoVadis integreert Scope 3-beoordelingen, afgestemd op CSRD-normen, in zijn leveranciersbeoordelingen en scorekaarten, waardoor kopers worden aangespoord om deze statistieken van leveranciers te eisen. 

Onder de CSRD zullen ongeveer 50.000 bedrijven emissies moeten rapporteren, waarvan veel afhankelijk is van upstream data van leveranciers, waardoor EcoVadis-scores en CSRD-naleving twee kanten van dezelfde medaille zijn. 

Opmerking: Het aantal bedrijven dat door de CSRD wordt beïnvloed, kan dalen tot ongeveer 7.000, afhankelijk van de uitkomst van het EU Omnibus Voorstel.