Op 26 februari 2025 onthulde de Europese Commissie haar langverwachte Omnibus-voorstel, met ingrijpende wijzigingen in belangrijke duurzaamheidsregels, waaronder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) en de EU Taxonomy. 

Het doel is om administratieve lasten te verminderen en de Europese concurrentiekracht te vergroten. Het resultaat? Een aanzienlijke verzwakking van de duurzaamheidsrapportage en due diligence-verplichtingen die de Europese duurzaamheidsdoelen jaren kan terugzetten en het vertrouwen in EU-instellingen kan ondermijnen.

Dit artikel biedt een overzicht van de belangrijkste wijzigingen en de wetgevende reis van de Omnibus. We sluiten af met Coolset's deskundige visie op wat dit betekent voor de toekomst van bedrijfsverantwoordelijkheid, duurzaamheid en regelgevende stabiliteit in Europa.

Belangrijkste punten uit het Omnibus-voorstel

1. CSRD – Rapportagedrempels verhoogd, meeste bedrijven vrijgesteld

• Hogere werknemerdrempel: Verplichte rapportage geldt nu alleen voor bedrijven met 1.000+ werknemers, terwijl de €50M omzet en €25M balansdrempels blijven. Meer dan 80% van de eerder betrokken bedrijven is nu vrijgesteld.
• Sector-specifieke rapportage geschrapt: Oorspronkelijk gepland voor 2026, worden industriespecifieke normen niet meer ingevoerd.
• Twee jaar rapportage-uitstel: Wave 2-rapporteurs (voorheen gepland voor 2026) hebben nu tot 2028 om te voldoen.
• Vrijwillige rapportageoptie: Een vereenvoudigde standaard (VMKB) wordt geïntroduceerd voor bedrijven met minder dan 1.000 werknemers, met grenzen aan de omvang van gegevensverzoeken van investeerders, financiers en grotere bedrijven.
• Herziene ESRS-normen: De Commissie is van plan om datapunten te verminderen, regels te verduidelijken en consistentie met andere regelgeving te verbeteren, waardoor de ESRS-rapportagelast met wel 70% wordt verlaagd.
• Verzwakte assurance-eisen: Plannen om van beperkte naar redelijke assurance te upgraden zijn geschrapt, waardoor auditverplichtingen worden versoepeld.
• Afstemming met CSDDD: De CSRD-reikwijdte is nu nauwer afgestemd op due diligence-regelgeving, voornamelijk op de 1.000+ bedrijfsgrootte-drempel. 

2. CSDDD – Een verzwakt Due Diligence-kader

• Implementatie uitgesteld: De omzettingsdeadline verschuift naar juli 2027, met de eerste fase van due diligence-eisen uitgesteld tot juli 2028 voor de grootste bedrijven.
• Verminderde beoordelingsfrequentie: Bedrijven moeten due diligence-beoordelingen elke vijf jaar bijwerken in plaats van jaarlijks, tenzij eerder nieuwe risico's opduiken.
• Verzwakte stakeholderbetrokkenheid en handhaving: Bedrijven zijn niet langer verplicht om zakelijke relaties als laatste redmiddel te beëindigen.
• Beperkte informatieverzoeken van MKB's en kleine midcaps: Bedrijven kunnen alleen duurzaamheidsgegevens opvragen zoals gespecificeerd in de CSRD vrijwillige rapportagestandaarden (VMKB), tenzij essentieel voor risicokaartlegging.
• Nationale controle over civiele aansprakelijkheid: De EU verwijdert geharmoniseerde aansprakelijkheidsvoorwaarden, waardoor de handhaving van civiele aansprakelijkheid aan nationale wetten wordt overgelaten.
• Afstemming met CSRD-transitieplannen: Klimaatmitigatie-transitieplanning is nu volledig afgestemd op CSRD-eisen.
• Sterkere regelgevende harmonisatie: De Omnibus introduceert meer gestandaardiseerde kernregels voor due diligence in EU-lidstaten.
• Vrijstelling voor financiële diensten behouden: Het voorstel verwijdert de herzieningsclausule voor het mogelijk opnemen van financiële diensten in de richtlijn.

3. EU Taxonomy – Alleen voor de grootste bedrijven

• Vrijwillige rapportage voor middelgrote bedrijven: Bedrijven met minder dan 1.000 werknemers en een omzet tot €450M kunnen afzien van verplichte Taxonomy-rapportage, wat het aantal verplichtte bedrijven aanzienlijk vermindert.
• Gedeeltelijke afstemmingsrapportage: Bedrijven die vooruitgang boeken naar duurzaamheidsdoelen kunnen vrijwillig rapporteren over gedeeltelijke Taxonomy-afstemming, waardoor erkenning voor lopende inspanningen mogelijk is.
• Vereenvoudigde rapportagesjablonen: Datapunten met bijna 70% verminderd, waardoor de nalevingslast wordt verlicht.
• Materieelheidsvrijstelling: Bedrijven kunnen de EU Taxonomy-beoordeling overslaan voor activiteiten die niet meer dan 10% van de omzet, kapitaaluitgaven of totale activa bedragen.
• Aanpassingen van de Green Asset Ratio (GAR): Banken kunnen bedrijven die niet onder de CSRD vallen uitsluiten van de noemer van hun GAR, waardoor de rapportage voor de financiële sector wordt vereenvoudigd.
• Vereenvoudigde "Do No Significant Harm" (DNSH) criteria: De Commissie consulteert over alternatieve methoden om de criteria voor vervuilingspreventie in sectoren te stroomlijnen.

{{custom-cta}}

Wat gebeurt er nu? Het wetgevingsproces in de EU

Het Omnibus-voorstel is nog geen wet. Het moet eerst goedgekeurd worden door het Europees Parlement en de Europese Raad voordat het van kracht kan worden. Voor nu blijft het een voorstel — niet meer, niet minder.

Dit is wat er hierna gebeurt:

1. Introductie van het voorstel

Op 26 februari 2025 introduceerde de Europese Commissie het Omnibus Vereenvoudigingspakket. Het voorstel wordt vervolgens naar het Europees Parlement en de Europese Raad gestuurd voor eerste beoordeling.

2. Eerste lezing in het Europees Parlement

• Het Europees Parlement beoordeelt het voorstel en stemt over goedkeuring.
• Een meerderheid van de leden van het Europees Parlement (meer dan 50%) is nodig voor goedkeuring.
• Het Parlement kan wijzigingen voorstellen, zoals het terugdraaien van veranderingen of het verzachten van de impact. Bij wijzigingen gaat het voorstel naar de Raad voor verdere beoordeling.

3. Beoordeling en stemming in de Europese Raad

• De Europese Raad overweegt het voorstel.
• Goedkeuring vereist een gekwalificeerde meerderheid: minstens 15 van de 27 lidstaten, die minstens 65% van de EU-bevolking vertegenwoordigen.
• Aangezien 20 van de 27 EU-landen de CSRD al in nationale wetgeving hebben opgenomen, zal deze stap waarschijnlijk enige weerstand ondervinden.

4. Onderhandelingen en tweede lezing

• Als het Parlement en de Raad het oneens zijn, vinden triloogonderhandelingen plaats met de Europese Commissie om een compromis te bereiken.
• Als beide instellingen de Omnibus zonder wijzigingen goedkeuren, kan het binnen enkele maanden worden aangenomen.
• Als onderhandelingen mislukken, kan het resolutieproces tot 2027 duren, waarbij de huidige wetten van kracht blijven.

5. Verzoeningsproces

• Als meningsverschillen blijven bestaan, werkt een verzoeningscomité aan een wederzijds aanvaardbare versie van het voorstel.
• De overeengekomen tekst wordt vervolgens voor een derde en laatste stemming voorgelegd.

6. Definitieve goedkeuring (derde lezing)

• De definitieve versie wordt door zowel het Parlement als de Raad gestemd.
• Als beide goedkeuren, wordt de richtlijn officieel aangenomen.
• Als een van beide instellingen het afwijst, eindigt het wetgevingsproces en wordt de Omnibus geen wet.

7. Implementatie in lidstaten

• Na goedkeuring wordt de richtlijn gepubliceerd en treedt in werking als EU-wet.
• Lidstaten moeten de nieuwe regels binnen een bepaalde periode, meestal twee jaar, in hun nationale wetgeving opnemen.

Als de Omnibus soepel door het proces gaat, kan het binnen enkele maanden van kracht zijn. Als debatten vastlopen, kan de definitieve goedkeuring pas in 2027 plaatsvinden.

Het grotere plaatje: Wat dit betekent voor bedrijven

Het Omnibus-voorstel is een drastische deregulering die jaren van vooruitgang op het gebied van duurzaamheid en zorgvuldigheid ondermijnt. Hoewel voorstanders beweren dat het verminderen van rapportageverplichtingen de lasten voor bedrijven zal verlichten, is de realiteit anders:

• Bedrijven die al veel hebben geïnvesteerd in compliance zijn nu op een concurrentienadeel. De EU straft hiermee vroege aanpakkers.
• Het vertrouwen in EU-instellingen zal op een dieptepunt zijn omdat de Omnibus een gevaarlijk precedent schept: EU-wetgeving kan op elk moment worden teruggedraaid.
• Investeerders met €6,6 biljoen aan beheerd vermogen hebben gewaarschuwd dat doorgaan met de Omnibus de integriteit en ambitie van het duurzame financieringskader van de EU kan ondermijnen.
• Meer dan 200 investeerders en financiële actoren stellen dat deze regelgeving essentieel is voor langetermijngroei en ervoor zorgt dat kapitaalstromen in lijn zijn met de Europese Green Deal.
• Het leiderschap van de EU op het gebied van duurzame financiering en verantwoord ondernemen wordt ernstig verzwakt.

Om de kosten in perspectief te plaatsen: SOMO schat dat de geschatte jaarlijkse kosten voor compliance van CSDDD slechts 0,13% van de gemiddelde aandeelhoudersuitkering in 2023 bedragen — nauwelijks een ondraaglijke last.

Hernieuwde focus op de VMKB

Met de aanzienlijke vermindering van de CSRD-reikwijdte, zal de Vrijwillige Duurzaamheidsrapportagestandaard voor MKBs (VMKB) een belangrijk kader worden voor bedrijven die niet langer hoeven te rapporteren onder CSRD, maar nog steeds duurzaamheidsinformatie moeten delen met hun zakelijke klanten, banken en investeerders.

De VMKB biedt een gestructureerd maar vereenvoudigd kader dat is afgestemd op de Europese Duurzaamheidsrapportagestandaarden (ESRS), waardoor middelgrote en kleinere bedrijven hun duurzaamheidsinspanningen kunnen aantonen zonder overmatige nalevingslasten. Het stelt bedrijven in staat transparantie en geloofwaardigheid in hun toeleveringsketenrelaties te behouden, waardoor ze zaken kunnen doen met grotere ondernemingen die onderworpen blijven aan CSRD-rapportageverplichtingen.

Coolset’s visie: Onzekerheid omzetten in kansen

Bij Coolset zien we deze stap als een grote tegenslag voor verantwoord ondernemen en duurzaamheid. Dit voorstel beloont laatkomers terwijl het bedrijven straft die proactieve stappen hebben gezet om aan de oorspronkelijke regelgeving te voldoen. Erger nog, het introduceert maanden (zo niet jaren) van regelgevende onzekerheid, waardoor bedrijven in het ongewisse blijven.

Dat gezegd hebbende, zijn we toegewijd om als een langetermijnpartner voor onze klanten op te treden en hen te ondersteunen tijdens deze overgang terwijl ze hun duurzaamheidsstrategieën verfijnen.

Naast onze aanwezigheid en steun is Coolset sterk gepositioneerd om bedrijven te helpen navigeren in dit veranderende landschap:

• Onze producten zijn gebouwd voor aanpasbaarheid, zodat klanten compliant blijven, ongeacht welke regelgevende verschuivingen zich voordoen.
• We hebben ons strategisch gericht op het bedienen van middelgrote ondernemingen — bedrijven die dagelijks middelen moeten balanceren, duurzaamheid en een langetermijnperspectief. We zijn er trots op samen te werken met bedrijven die duurzaamheid zien als meer dan alleen een wettelijke verplichting en de strategische waarde ervan erkennen: of het nu gaat om de effecten van verplichte rapportage of hun vrijwillige inspanningen.
• Deze periode van regelgevende onzekerheid onderstreept de noodzaak van digitale oplossingen die zich dynamisch kunnen aanpassen aan veranderende realiteiten. Investeren in een robuuste duurzaamheidsmanagementinfrastructuur levert al duidelijke resultaten op.

Wat je vandaag kunt doen: duurzaamheid is een langetermijnverbintenis om een duurzaam en gezond bedrijf op te bouwen. Op koers blijven is wat toekomstige winnaars onderscheidt, en bij Coolset werken we nauw samen met onze klanten en partners om strategieën te ontwikkelen die aansluiten bij de nieuwe regelgevende omgeving. We kijken ernaar uit om de toekomstige leiders van onze duurzame economie te ondersteunen.

Actie

Als jouw bedrijf door deze veranderingen wordt beïnvloed en je niet zeker weet wat je volgende stappen zijn, neem dan contact met ons op. De nalevingsexperts van Coolset staan klaar om je te helpen voorop te blijven lopen. Laten we praten.

‍