Internationale duurzaamheidsrapportage gaat een nieuw tijdperk in. Met investeerders en regelgevers die aandringen op consistente, vergelijkbare openbaarmakingen, kijken bedrijven wereldwijd naar de ISSB-normen als een wereldwijde basis. 

In feite hebben rechtsgebieden die meer dan de helft van de wereldeconomie vertegenwoordigen al aangekondigd plannen te hebben om de ISSB-normen te gebruiken of ermee in lijn te brengen. Dit weerspiegelt de toenemende druk op bedrijven om te rapporteren hoe duurzaamheidskwesties hun bedrijf beïnvloeden – van klimaatrisico's tot sociale en governance-uitdagingen. 

De ISSB (International Sustainability Standards Board), onder de IFRS Foundation, heeft zijn eerste twee normen (IFRS S1 en IFRS S2) uitgegeven, die in 2024 van kracht worden, en bieden een kader voor investeerdersgerichte duurzaamheidsrapportage. 

Deze normen zijn bedoeld om investeerders de "consistente, volledige, vergelijkbare" informatie te geven die ze nodig hebben om de duurzaamheidsgerelateerde risico's en kansen van bedrijven op korte, middellange en lange termijn te beoordelen.

Hoe moet een bedrijf ISSB-rapportage in de praktijk aanpakken? We hebben een stapsgewijze gids samengesteld rond tien kernstappen – van het identificeren van relevante risico's tot het voorbereiden op assurance – om ISSB-uitgelijnde duurzaamheidsrapportage te implementeren. 

Elke stap bevat kernactiviteiten, veelvoorkomende uitdagingen en praktische tips. Hoewel de focus ligt op de investeerdersgerichte benadering van ISSB, zullen we waar nuttig afstemmingen met andere kaders (zoals SASB, TCFD of ESRS) noteren. Volg deze stappen om IFRS S1 (Algemene Vereisten) en IFRS S2 (Klimaat) op een gestructureerde, beheersbare manier te navigeren.

1. Voer een risico- en kansenbeoordeling uit

De basis van ISSB-rapportage is een uitgebreide beoordeling van duurzaamheid gerelateerde risico's en kansen (R&O). Zet een breed net uit om alle duurzaamheidsgerelateerde risico's en kansen te identificeren die redelijkerwijs je bedrijfswaarde kunnen beïnvloeden. 

1.1. Begin met bekende bronnen

bijvoorbeeld, de SASB-industrienormen bieden een materialiteitskaart van waarschijnlijke kwesties per sector, en je kunt rapporten van vergelijkbare bedrijven of wetenschappelijk onderzoek bekijken voor sectorspecifieke inzichten. Als je bedrijf een dubbele materialiteitsbeoordeling heeft uitgevoerd voor ESRS-rapportage, kun je de lijst van geïdentificeerde kwesties hergebruiken – nu met focus op de "buiten-binnen" financiële impacten.

1.2. Bouw een gestructureerd R&O-register 

Voor elk duurzaamheidsthema (klimaatverandering, schaarste aan hulpbronnen, personeel, enz.) overweeg hoe het je bedrijfsstromen, toegang tot financiering of kapitaalkosten kan beïnvloeden. IFRS S1 definieert duurzaamheid gerelateerde risico's en kansen als die welke de vooruitzichten van het bedrijf (bedrijfswaarde) op korte, middellange of lange termijn kunnen beïnvloeden. Zorg ervoor dat je verschillende tijdshorizonten overweegt zoals ISSB vereist – bijvoorbeeld, een klimaatrisico kan dit jaar minimale impact hebben (korte termijn) maar significante impact over 5+ jaar (middellange/lange termijn). Leg die tijdsbestekken vast in je beoordeling.

Praktische tips

Betrek cross-functionele experts (duurzaamheid, operaties, financiën, enz.) om relevante R&O's te brainstormen. Zorg ervoor dat je zowel risico's (potentiële negatieve effecten op je bedrijf) als kansen (potentiële voordelen of concurrentievoordeel door duurzaamheid ontwikkelingen) opneemt.

 Houd de scope in eerste instantie breed – het is beter om te beginnen met een lange lijst. Als je branche bekende milieu- of sociale uitdagingen heeft (bijv. watergebruik in mijnbouw, arbeidsomstandigheden in de productie), neem ze dan op. Deze stap resulteert vaak in een "risicoregister"-tabel met een lijst van elk probleem, met beschrijvingen en referenties (zoals SASB-code of ESRS-referentie) voor eenvoudige opvolging.

2. Beoordeel welke R&O's materieel zijn

Met een universum van potentiële duurzaamheidsonderwerpen geïdentificeerd, is de volgende stap het bepalen van materialiteit – met andere woorden, welke kwesties echt openbaarmaking aan investeerders verdienen. ISSB gebruikt een bedrijfswaarde-lens (vaak enkelvoudige materialiteit genoemd): een item is materieel als het weglaten of verkeerd weergeven ervan redelijkerwijs de beslissingen van investeerders kan beïnvloeden. Een eenvoudige lakmoesproef is: "Zou een redelijke investeerder van gedachten veranderen over het bedrijf als ze op de hoogte waren van dit risico of deze kans?" Als het antwoord ja is, is de kwestie waarschijnlijk materieel en moet worden openbaar gemaakt; als nee, kan het worden weggelaten om rommel te voorkomen.

2.1. Voer een kwalitatieve materialiteitsanalyse uit op elk R&O in je register

Overweeg de aard en omvang van elk risico of kans, en de waarschijnlijkheid dat het je bedrijf beïnvloedt. Kwesties kunnen materieel zijn vanwege omvang (bijv. een potentieel enorme financiële impact) of aard (bijv. gerelateerd aan kernstrategie of waarden), of een combinatie. 

2.2. Prioriteer de lijst op hoge, middelmatige, lage materialiteit

Wees bedrijfsspecifiek – focus op wat ertoe doet gezien de omstandigheden van je bedrijf, niet op generieke duurzaamheidsthema's. ISSB verwacht beknopte openbaarmakingen die zijn afgestemd op je bedrijf, en waarschuwt expliciet tegen het overmatig openbaar maken van immateriële informatie die kan verhullen wat belangrijk is.

Praktische tips 

Documenteer de redenering voor elk materialiteitsoordeel. Bijvoorbeeld, "Waterschaarsterisico – materieel vanwege het potentieel om 30% van de productie in onze belangrijkste regio te verstoren" of "Gemeenschapsrelaties – niet materieel (onze operaties bevinden zich in laagrisicolocaties)". 

Dit helpt bij het opstellen van het rapport en voor het geval auditors of belanghebbenden vragen stellen. Het is ook nuttig om senior management hierbij te betrekken – materialiteitsbeslissingen vereisen vaak oordeel over strategisch belang. Als je onder meerdere kaders opereert, onthoud dan dat de materialiteit van ISSB financieel gericht is. (Daarentegen moet je onder de EU's ESRS ook rekening houden met de impact op de samenleving en het milieu – een dubbele materialiteitsbenadering. 

Bedrijven die beide doen, kunnen de processen afstemmen door alle kwesties te identificeren en vervolgens de financiële materialiteitsfilter voor ISSB toe te passen. Het resultaat van deze stap is een shortlist van materiële duurzaamheidsonderwerpen (risico's/kansen) die de focus zullen vormen van je ISSB-uitgelijnde rapport.

3. Koppel risico's aan strategie en planning

ISSB-rapportage is niet zomaar een checklist van risico's – het vereist uitleggen hoe die risico's en kansen je bedrijf en strategie beïnvloeden. Stap 3 gaat over het nemen van elk materieel R&O en het integreren ervan in je strategisch denken. 

De IFRS-normen vragen expliciet bedrijven om de effecten van elk materieel risico of kans op "het bedrijfsmodel en de waardeketen van het bedrijf; de strategie en besluitvorming van het bedrijf; en de toewijzing van middelen en kapitaal" openbaar te maken. Met andere woorden, hoe verandert duurzaamheid wat je bedrijf doet, hoe je het doet, en waar je middelen naartoe stuurt?

Stap 3.1. Beoordeel bedrijfsmodel en waardeketen

Begin met het onderzoeken hoe elk materieel risico of kans je bedrijfsmodel en waardeketen beïnvloedt. Bijvoorbeeld, als klimaatverandering een materieel risico is, leidt dit dan tot veranderingen zoals het gebruik van hernieuwbare energie, het herontwerpen van producten of het verplaatsen van faciliteiten? Als diversiteit op de werkvloer een materieel probleem is, overweeg dan hoe het je talentstrategie of waardecreatie beïnvloedt.

Stap 3.2. Beoordeel strategische en besluitvormingsimpacts

Beoordeel vervolgens of deze kwesties je algemene bedrijfsstrategie of belangrijke beslissingen vormgeven. Bijvoorbeeld, leiden klimaatgerelateerde risico's tot een verschuiving naar koolstofarme producten? Worden deze risico's op bestuursniveau besproken, wat leidt tot nieuwe beleidsmaatregelen of initiatieven? Leg vast hoe duurzaamheidsoverwegingen richting en governance beïnvloeden.

Stap 3.3. Koppel aan middelenallocatie en kapitaalplanning

Verbind vervolgens elk materieel probleem met hoe middelen worden toegewezen. ISSB-rapportage vereist dat je laat zien hoe duurzaamheid is ingebed in financiële planning. Bijvoorbeeld, als de circulaire economie een kans biedt, heb je dan geïnvesteerd in nieuwe recyclingfaciliteiten? Als compliance van regelgeving een risico is, financier je dan systemen of trainingen om het aan te pakken? Dit toont aan dat duurzaamheid is geïntegreerd in je investerings- en budgetbeslissingen.

Praktische tips

Deze stap benadrukt vaak hiaten – gebieden waar een materieel probleem een duidelijke strategische respons of middelen mist. Behandel dit als een signaal voor managementactie. Betrek strategie- en financiënsteams vroeg om afstemming binnen het bedrijf te waarborgen. 

Waar mogelijk, koppel elk risico aan bestaande strategieën of doelen, zoals het verbinden van klimaatrisico's aan je klimaatstrategie of missie. Deze input voedt direct de "Strategie"-sectie van je ISSB-rapport, dus verzamel duidelijke, specifieke voorbeelden. Openbaarmakingen moeten niet alleen je huidige strategie weerspiegelen, maar ook hoe deze zal evolueren.

4. Voer klimaatbestendigheid en scenarioanalyse uit

Voor klimaatgerelateerde risico's en kansen legt ISSB (via IFRS S2) speciale nadruk op klimaatbestendigheid. Bedrijven worden verwacht te beoordelen hoe bestendig hun strategie is in het licht van verschillende klimaatscenario's. Merk op dat deze stap waarschijnlijk de meest complexe is.

In de praktijk betekent dit het uitvoeren van een klimaatscenarioanalyse – een oefening waarbij je je bedrijf evalueert onder ten minste een paar plausibele toekomstige klimaatuitkomsten. Meestal zou je een scenario opnemen dat ruim onder de 2°C ligt (in lijn met de doelen van het Akkoord van Parijs, bijv. een 1,5°C scenario) en een scenario met hogere emissies (bijv. 3°C+ tegen het einde van de eeuw). 

Het doel is om je strategie te testen tegen zowel een wereld met agressief klimaatbeleid als een wereld met business-as-usual, om te zien of je bestand bent tegen risico's zoals fysieke klimaatimpacten of transitiekosten.

Stap 4.1. Voer klimaatscenarioanalyse uit

Begin met het selecteren van ten minste twee plausibele klimaatscenario's. Eén moet een toekomst met lage opwarming vertegenwoordigen (zoals een 1,5°C of ruim onder 2°C scenario, in lijn met het Akkoord van Parijs), en een ander moet een toekomst met hoge opwarming vertegenwoordigen (zoals een 3°C of 4°C scenario). Dit helpt te evalueren hoe je bedrijf zou kunnen presteren onder zowel agressief klimaatbeleid als business-as-usual omstandigheden.

Stap 4.2. Definieer variabelen, aannames en impacts

Identificeer voor elk scenario de belangrijkste aannames en variabelen. In scenario's met lage opwarming, overweeg factoren zoals stijgende koolstofprijzen, toenemende adoptie van schone technologie en strengere regelgeving. In scenario's met hoge opwarming, kijk naar frequentere extreme weersomstandigheden en risico's in de toeleveringsketen. Evalueer hoe deze je operaties, kosten, inkomsten en marktkansen beïnvloeden. Waar mogelijk, kwantificeer de effecten – bijvoorbeeld, het identificeren van faciliteiten die blootgesteld zijn aan waterstress of het voorspellen van koolstofkostenimpacts.

Stap 4.3. Evalueer financiële en strategische implicaties

Beoordeel de financiële impacts over scenario's, zelfs als het alleen semi-kwantitatief is. Deze kunnen verschuivingen in operationele kosten, activawaarden of nieuwe inkomstenkansen omvatten. Evalueer vervolgens hoe bestendig je algehele strategie is in elk geval. Je zou kunnen ontdekken dat diversificatie naar koolstofarme producten de bestendigheid in een 2°C wereld ondersteunt, terwijl fysieke blootstelling de bestendigheid in een 4°C wereld verzwakt.

Stap 4.4. Documenteer methodologie en resultaten

Leg duidelijk vast de gebruikte scenario's, gemaakte aannames, beschouwde tijdshorizonten en de uitkomsten van je analyse. ISSB-uitgelijnde openbaarmakingen moeten de strategische implicaties van klimaatrisico's tonen en hoe je bedrijf zich mogelijk aanpast. Verwijs naar TCFD-richtlijnen, die ten grondslag liggen aan IFRS S2, vooral de prompt om de bestendigheid van je strategie in een 2°C of lager scenario te beschrijven.

Praktische tips

Scenarioanalyse kan data-intensief en onbekend zijn, dus begin eenvoudig indien nodig. Gebruik bestaande scenario's van geloofwaardige bronnen zoals de IEA of IPCC. Focus op materiële klimaatvariabelen voor je sector – bijvoorbeeld, energiebedrijven moeten kijken naar vraagveranderingen, terwijl landbouw zich kan richten op neerslag. 

Betrek belanghebbenden via workshops of deskundige consultaties om impacts te beoordelen. Zelfs kwalitatieve analyse is waardevol als je geen volledige modelleer mogelijkheden hebt. Zorg ervoor dat je zowel transitie- als fysieke risico's beoordeelt. 

Laat de analyse de strategie informeren: als het kwetsbaarheden benadrukt, documenteer dan geplande aanpassingen. Dit toont investeerders dat je actief klimaatrisico's beheert. De output van deze stap zal bijdragen aan de klimaatsectie van je Strategiedisclosure, waarmee je laat zien hoe je je bedrijfsaanpak hebt getest en versterkt onder klimaat onzekerheid.

5. Beoordeel financiële impacts en verfijn risicomanagement

Een belangrijke (en uitdagende) stap is om je materiële duurzaamheidskwesties in financiële termen te vertalen. Investeerders zijn uiteindelijk geïnteresseerd in euro's en centen: hoe zullen deze duurzaamheidsrisico's of -kansen invloed hebben op omzet, kosten, activa, passiva of kapitaaltoegang? 

Voor elk materieel R&O voer je een impactbeoordeling uit om de huidige en toekomstige financiële effecten te schatten. Als je bijvoorbeeld een risico op verstoring van de toeleveringsketen door klimaatgebeurtenissen hebt geïdentificeerd, schat dan hoe dat de jaarlijkse omzet kan beïnvloeden of extra kosten kan veroorzaken (bijv. “een grote overstroming kan €5 miljoen aan verloren output kosten”). Als een kans het aannemen van een nieuwe groene productlijn is, projecteer dan de potentiële omzet- of margestijging. Deze stap omvat vaak scenario-uitkomsten (van Stap 4) en verdere analyse door je financiële team.

Stap 5.1. Vertaal materiële kwesties naar financiële termen

Voor elk materieel duurzaamheidsrisico of -kans, beoordeel hoe het je financiën kan beïnvloeden – omzet, kosten, activa, passiva of kapitaaltoegang. Investeerders willen de financiële betekenis begrijpen. Als klimaatgerelateerde risico's in de toeleveringsketen zijn geïdentificeerd, schat dan de potentiële kosten van verstoringen of verloren output. Als een groene productlijn een kans is, voorspel dan de verwachte omzet- of margestijgingen. Deze schattingen zijn vaak gebaseerd op uitkomsten van je scenarioanalyse in Stap 4, gecombineerd met input van het financiële team.

Stap 5.2. Neem huidige en toekomstige financiële effecten op

Naast toekomstige projecties, identificeer eventuele huidige periode-effecten. Noteer bijvoorbeeld of extreme weersomstandigheden dit jaar de winst hebben beïnvloed, of dat koolstofprijzen je operationele kosten hebben verhoogd. Overweeg ook opkomende risico's voor je financiële positie, zoals potentiële waardeverminderingen van activa of gestrande activa. Evalueer of nieuwe duurzaamheidsregels verplichtingen of voorzieningen kunnen introduceren. Deze stap overlapt met risicobeheer – denk aan verzekeringen, reserves of beheersmaatregelen.

Stap 5.3. Kwantificeer waar mogelijk, leg uit waar niet

ISSB-normen erkennen dat financiële kwantificering moeilijk kan zijn. Als betrouwbare gegevens niet beschikbaar zijn, geef dan een duidelijke kwalitatieve beschrijving. Wanneer je geen exacte cijfers kunt toewijzen, schets dan de waarschijnlijke richting en relatieve schaal van impact – bijvoorbeeld een materiële langetermijnkostenstijging, maar lage kortetermijneffecten. Vermijd het achterlaten van enige materiële kwestie zonder enige vorm van financiële interpretatie. Zelfs kwalitatieve uitspraken geven investeerders inzicht in je begrip en paraatheid.

Praktische tips

Betrek je financiële en risicobeheerteams om impacten te kwantificeren – deze stap lijkt vaak op ondernemingsrisicobeheer. Maak gebruik van bestaande ERM-modellen, stresstests of verzekeringsgegevens. Geef prioriteit aan de meest meetbare en materiële items, zoals koolstofkosten, regelgevende boetes of groene productomzet. Gebruik reeksen of op scenario's gebaseerde cijfers om onzekerheid te verklaren. 

Dit is ook een goed moment om risicobeheersing te herzien en te versterken: zorg ervoor dat elk groot risico een duidelijke eigenaar en een mitigatieplan heeft. Waar operationele veranderingen of interne controles nodig zijn, begin ze te implementeren. 

Deze verbeteringen zullen toekomstige assurance-gereedheid ondersteunen (zie Stap 9). Door impacten te kwantificeren en te contextualiseren, krijg je een scherper inzicht in welke duurzaamheidskwesties echt financieel van belang zijn. 

6. Reageer op ISSB-metrics (inclusief Scope 1–3-emissies)

ISSB-normen vereisen dat bedrijven specifieke metrics en indicatoren rapporteren voor hun materiële duurzaamheidsonderwerpen – vooral op klimaatgebied. Deze stap gaat over het verzamelen van gegevens en het berekenen van de metrics die je moet openbaar maken. 

Een topprioriteit voor elke klimaatgerelateerde openbaarmaking zijn broeikasgasemissies (GHG). IFRS S2 vereist expliciet openbaarmaking van Scope 1, Scope 2 en Scope 3-emissies, gemeten volgens het Greenhouse Gas Protocol. 

Stap 6.1: Bereid emissie-inventaris voor klimaatrapportage voor

ISSB-normen, via IFRS S2, vereisen openbaarmaking van broeikasgasemissies over Scope 1 (directe emissies), Scope 2 (gekochte elektriciteit) en Scope 3 (waardeketen). Deze moeten worden gemeten met behulp van het Greenhouse Gas Protocol. Bouw een complete, up-to-date inventaris op die je bedrijfsmodel weerspiegelt. Voor Scope 3, focus op de meest relevante categorieën – zoals gekochte goederen, transport of zakenreizen. Schattingen zijn acceptabel, en het is prima om eventuele hiaten of weglatingen te noteren, vooral in het eerste jaar, aangezien ISSB tijdelijke verlichting biedt voor Scope 3-openbaarmakingen.

Stap 6.2: Identificeer metrics voor elk materieel probleem

Naast emissies, identificeer geschikte metrics voor alle materiële duurzaamheidsrisico's en -kansen. IFRS S1 vereist dat bedrijven de metrics openbaar maken die het management gebruikt om elk probleem te monitoren. Als deze nog niet zijn gedefinieerd, gebruik dan de aanbevolen aanpak van ISSB door te verwijzen naar de industriespecifieke normen van SASB. Bijvoorbeeld, waterrisico kan worden gevolgd via metrics zoals wateronttrekking, terwijl arbeidsveiligheid kan worden gevolgd via letselpercentages of trainingsuren. SASB, TCFD en GRI bieden nuttige kaders om geloofwaardige, investeerder-relevante metrics te kiezen.

Stap 6.3: Verzamel gegevens en bereken metrics

Zodra metrics zijn geselecteerd, begin met het verzamelen van gegevens over afdelingen heen. Dit omvat energiedata voor emissies, inkoopinputs voor Scope 3 en HR-gegevens voor arbeidMKBtrics. Pas consistente methodologieën toe – bijvoorbeeld door gebruik te maken van emissiefactoren van het GHG Protocol of gestandaardiseerde definities voor HR-indicatoren. Documenteer eventuele aannames of gebruikte berekeningMKBthoden. Valideer de gegevens door trendanalyse en benchmarking om nauwkeurigheid te waarborgen. Als je gegevenshiaten tegenkomt, maak deze dan transparant openbaar en schets hoe je van plan bent deze in de toekomst te dichten.

Praktische tips

Maak gebruik van eventuele tools of software die je hebt voor gegevensverzameling – veel bedrijven gebruiken duurzaamheidsplatforms of spreadsheets met gedefinieerde sjablonen. Het werk in kleinere stukken opsplitsen helpt: energiemanagers kunnen Scope 1 en 2-gegevens verzamelen, inkoop kan delen van Scope 3 aanpakken, HR kan sociale metrics beheren, enzovoort. 

Centraliseer de gegevens daarna. Overweeg het gebruik van de SASB Materiality Map als een checklist – het helpt ervoor te zorgen dat je voldoet aan de verwachtingen van investeerders en vereenvoudigt interne gesprekken. Let op eenheden en normalisatie: hoewel ISSB geen intensiteitMKBtrics vereist, voegt normalisatie (bijv. emissies per eenheid omzet) nuttige context toe. 

Intern, het samenstellen van je gegevens in een KPI-spreadsheet of dashboard kan besluitvorming ondersteunen en direct voeden in toekomstige stappen, zoals doelstelling en prestatie-tracking. Hoogwaardige gegevens bouwen vertrouwen op en zullen je voorbereiden op toekomstige assurance-eisen, zelfs als het nog niet verplicht is.

7. Stel klimaatgerelateerde doelen (en andere duurzaamheidsdoelen) op

ISSB-normen vragen bedrijven om doelen met betrekking tot duurzaamheidsrisico's en -kansen openbaar te maken, vooral klimaatdoelen. Als je bedrijf openbare doelen heeft – bijvoorbeeld een netto-nul emissies tegen 2040-doel, een hernieuwbare energiegebruikdoel of een diversiteits- en inclusiedoel – moeten deze samen met de voortgang worden gerapporteerd. 

Stap 7.1: Neem bestaande duurzaamheidsdoelen op

Begin met het verzamelen van alle huidige duurzaamheidsdoelen waartoe je bedrijf zich publiekelijk heeft gecommitteerd – deze kunnen betrekking hebben op emissies, energie, afval, diversiteit of andere materiële gebieden. Noteer voor elk doel belangrijke details zoals het basisjaar, het doeljaar, de scope en het kwantitatieve doel. 

Bijvoorbeeld, “Verminder Scope 1 en 2 GHG-emissies met 50% tegen 2030 vanaf een 2019-basislijn.” Investeerders en ISSB-normen verwachten dit niveau van detail, samen met een voortgangsupdate op basis van de laatst beschikbare gegevens.

Stap 7.2: Stel klimaatgerelateerde doelen op als ze ontbreken

IFRS S2 vereist openbaarmaking van eventuele klimaatgerelateerde doelen – of ze nu vrijwillig of wettelijk verplicht zijn – en de metrics die worden gebruikt om voortgang te meten. Als je bedrijf nog geen klimaatdoelen heeft gesteld, overweeg dan om er minstens één te creëren, zelfs als het bescheiden of kwalitatief is. Anders moet je ISSB-rapport vermelden dat er geen doelen bestaan, wat zorgen kan wekken bij investeerders. Sommige bedrijven stemmen af op wetenschappelijk onderbouwde doelen (SBTi) of nationale doelen, maar doe dit alleen als je de toezegging kunt onderbouwen met een geloofwaardig implementatieplan.

Stap 7.3: Stel doelen voor andere materiële duurzaamheidsonderwerpen

Hoewel de ISSB bedrijven niet verplicht om nieuwe doelen te creëren buiten klimaat, vereist het wel openbaarmaking van eventuele bestaande doelen. Voor elk materieel onderwerp – zoals watergebruik, veiligheid of circulariteit – evalueer of een formeel doel zou helpen aantonen dat het risico of de kans proactief wordt beheerd. Als er nieuwe doelen worden gesteld, zorg ervoor dat ze realistisch, meetbaar en ondersteund door actieplannen zijn. Koppel elk doel aan specifieke metrics die in Stap 6 zijn geïdentificeerd om consistente tracking te garanderen.

Praktische tips

Presenteer je doelen in een duidelijke tabelvorm met de metric, basiswaarde en jaar, doelwaarde en jaar, en de laatste prestatiestatus. Voor klimaatdoelen, specificeer of het doel absoluut of intensiteitsgebaseerd is, en welke emissiescopes (1, 2 en/of 3) zijn inbegrepen. Veel bedrijven voegen ook een samenvatting toe van de strategie om elk doel te bereiken – bijvoorbeeld, “netto-nul tegen 2040, te bereiken door energie-efficiëntie, vlootelektrificatie en koolstofcompensaties.” Als je geen formele doelen hebt, kun je interne benchmarks openbaar maken, zoals een interne koolstofprijs of een risicodrempel.

8. Ontwerp het rapport rond de vier pijlers van ISSB

Nu is het tijd om je ISSB-uitlijning openbaar te maken en te structureren. Zowel IFRS S1 als S2 volgen de klassieke TCFD-structuur van vier kerninhoudsgebieden: Governance, Strategie, Risicobeheer en Metrics & Doelen. Het organiseren van je rapport (of rapportgedeelte) rond deze pijlers zorgt ervoor dat je aan alle openbaarmakingsvereisten voldoet in een logische volgorde. Hier is hoe je het kunt benaderen:

Stap 8.1: Governance – wie houdt toezicht op duurzaamheid

Beschrijf hoe je bedrijf duurzaamheidskwesties beheert. Dit omvat de rol van de Raad van Bestuur (bijv. welke commissie toezicht houdt op duurzaamheid, hoe vaak het wordt besproken, en de expertise van de raad) en de rol van het management (bijv. aanwezigheid van een Chief Sustainability Officer of ESG-commissie). Verduidelijk hoe toezicht wordt uitgeoefend en wie verantwoordelijk is. Deze sectie moet beantwoorden: “Wie is verantwoordelijk en hoe worden risico's en kansen beheerd?”

Stap 8.2: Strategie – hoe duurzaamheid het bedrijf beïnvloedt

Deze sectie moet je analyse van Stappen 1–5 integreren. Vat de geïdentificeerde materiële risico's en kansen samen en leg uit hoe ze je bedrijfsmodel, strategie en financiële planning beïnvloeden. Neem resultaten op van je klimaatscenarioanalyse, die laat zien hoe je strategie presteert onder verschillende klimaattoekomsten (zoals een 2°C-scenario). Bespreek ook je transitieplannen en eventuele strategische reacties op duurzaamheidsrisico's. Presenteer duidelijk zowel huidige als verwachte financiële impacten.

Stap 8.3: Risicobeheer – hoe risico's worden geïdentificeerd en beheerd

Schets je proces voor het identificeren, beoordelen en beheren van duurzaamheidsgerelateerde risico's. Toon hoe deze risico's zijn geïntegreerd in je bredere ondernemingsrisicobeheersysteem. Leg bijvoorbeeld uit hoe vaak risico's worden beoordeeld, hoe ze worden geprioriteerd en welke mitigerende maatregelen er zijn. Als je nieuwe controles of escalatieprocessen hebt geïntroduceerd tijdens dit werk, beschrijf ze kort. Deze sectie bouwt investeerdersvertrouwen op in je interne processen.

Stap 8.4: Metrics & doelen – wat je meet en wilt bereiken

Presenteer de belangrijkste kwantitatieve openbaarmakingen van Stappen 6 en 7. Neem je GHG-inventaris (Scopes 1, 2, 3) op, plus eventuele industriespecifieke metrics die zijn gekoppeld aan je materiële onderwerpen. Geef huidige waarden, vergelijkingen met voorgaande jaren, en eventuele doelen samen met de voortgang naar deze doelen. Een eenvoudige tabel werkt goed hiervoor. Leg ook je meetmethoden uit (bijv. gebruik van het GHG Protocol) en noteer of gegevens zijn geverifieerd of verzekerd. Focus op materiële metrics, en gebruik visuals zoals grafieken waar nuttig.

Praktische tips

Koppel elke IFRS S1 en S2-vereiste aan het relevante deel van je rapport in een checklist of overzicht om volledige dekking te garanderen. Dit is vooral nuttig voor het verwijzen naar specifieke IFRS-paragrafen. 

Zorg ervoor dat het rapport aansluit bij je financiële openbaarmakingen – bijvoorbeeld, als klimaatimpacten worden besproken in de Strategische sectie, moeten overeenkomstige financiële notities deze weerspiegelen. 

Vraag ten slotte iemand buiten het opstelteam om de structuur te beoordelen op duidelijkheid. Het doel is niet alleen compliance, maar een besluitvormingsrapport dat duidelijk communiceert met investeerders. Een goed gestructureerd rapport legt ook de basis voor je volgende rapportagecyclus en ondersteunt een soepele afronding van je ISSB-implementatie.

9. (Optioneel) Bereid je voor op beperkte assurance

Naarmate duurzaamheidsrapportage volwassen wordt, wordt assurance de norm. Hoewel de ISSB-normen zelf niet vereisen dat je assurance verkrijgt over je openbaarmakingen, zijn ze ontworpen om verzekerbaar te zijn – en veel rechtsgebieden en belanghebbenden bewegen in die richting. 

Zelfs waar het nog niet verplicht is, kan het vrijwillig verkrijgen van assurance de geloofwaardigheid en betrouwbaarheid van je duurzaamheidsrapportages aanzienlijk versterken. Het signaleert aan investeerders en andere belanghebbenden dat je bedrijf duurzaamheidsgegevens net zo serieus neemt als financiële informatie. Deze stap richt zich op het voorbereiden van je gegevens, documentatie en processen om assurance-gereed te zijn.

Stap 9.1: Identificeer wat mogelijk onder assurance valt

Begin met het identificeren van welke openbaarmakingen waarschijnlijk binnen de scope vallen – meestal kwantitatieve metrics zoals GHG-emissies, energie- en watergebruik, en eventuele claims of doelen. Markeer deze items in je rapport en zorg ervoor dat elk een duidelijke audittrail heeft, inclusief brongegevens, verantwoordelijke bijdragers en berekeningMKBthoden.

Stap 9.2: Versterk interne controles en documentatie

Evalueer de interne controles die je hebt voor duurzaamheidsgegevens. Deze moeten waar mogelijk financiële rapportageprocessen spiegelen, zoals tweede-persoonsbeoordelingen, validatiecontroles en ondertekeningen op afdelingsniveau. Vul eventuele hiaten op. Als Scope 3-gegevens bijvoorbeeld informeel werden verzameld, formaliseer het proces dan met gestandaardiseerde sjablonen en een beoordelingsprotocol. Voor complexe metrics of berekeningen, bereid beknopte methodologienotities voor om uit te leggen hoe waarden zijn afgeleid.

Stap 9.3: Bereid ondersteunend bewijs voor belangrijke claims voor

Verzamel documentatie om elke belangrijke claim of doel te ondersteunen. Als je stelt “100% hernieuwbare elektriciteit,” ondersteun het dan met certificaten of rekeningen. Als je vermeldt dat je een interne koolstofprijs gebruikt, verstrek dan beleidsdocumenten of notulen van de raad. Ga ervan uit dat elke materiële openbaarmaking wordt uitgedaagd met “bewijs het” – en bereid je dienovereenkomstig voor. Het opbouwen van bewijsdossiers ondersteunt niet alleen assurance, maar verbetert ook het interne datavertrouwen.

Stap 9.4: Overweeg een proefaudit of gap-analyse

Voer een proefaudit of verificatie uit met interne audit of een externe consultant. Dit zal vroegtijdig problemen aan het licht brengen en je helpen deze aan te pakken voordat je formele assurance ondergaat. Het geeft je team ook een idee van wat te verwachten en verbetert de gereedheid voor toekomstige regelgevingswijzigingen.

Praktische tips

Als je bedrijf al een financieel auditproces heeft, betrek dat team of leen hun aanpak om hoog-risico of materiële gegevens te markeren. Train financiële en auditmedewerkers over duurzaamheidsonderwerpen of haal specialisten binnen indien nodig. 

Wees open over eventuele beperkingen in je openbaarmakingen – transparantie bouwt vertrouwen op. Noteer bijvoorbeeld wanneer bepaalde Scope 3-categorieën afhankelijk zijn van schattingen of wanneer primaire gegevens ontbreken. Assurance-aanbieders geven de voorkeur aan dergelijke openhartige openbaarmakingen, omdat ze bewustzijn en toewijding aan verbetering tonen. 

Voorbereiden op beperkte assurance future-proof je rapportage niet alleen, maar verhoogt ook de geloofwaardigheid en investeerdersvertrouwen in je ISSB-openbaarmakingen – zelfs voordat assurance verplicht wordt.

10. (Optioneel) Voer externe stakeholderiteratie uit

Overweeg ten slotte een externe beoordeling en feedbackloop op je ISSB-openbaarmaking vóór en nadat deze is gepubliceerd. Hoewel ISSB-rapporten investeerdersgericht zijn, kan het perspectief van belanghebbenden zoals investeerders, analisten, bestuursleden of zelfs NGO's van onschatbare waarde zijn om je rapportage te verfijnen. 

Stap 10.1: Zoek vroegtijdige externe feedback vóór publicatie

Hoewel ISSB-openbaarmakingen investeerdersgericht zijn, kan feedback van een selecte groep belanghebbenden – zoals investeerders, ESG-analisten, bestuursleden of NGO's – de kwaliteit en bruikbaarheid van je rapport aanzienlijk verbeteren. Overweeg het delen van een bijna-definitieve versie (exclusief vertrouwelijke secties) onder NDA met een klein beoordelingspanel. Bied leidende vragen aan om hun input te sturen, zoals of er iets onduidelijk of ontbrekend is, of metrics goed worden gepresenteerd, of dat het verhaal te technisch is. Deze gestructureerde aanpak kan helpen om hiaten of duidelijkheidsproblemen te identificeren voordat je rapport openbaar wordt.

Stap 10.2: Betrek de raad en assurance-aanbieders

Je raad van bestuur moet het conceptrapport beoordelen om ervoor te zorgen dat het aansluit bij hun begrip van de bedrijfsstrategie en risico's. Als je rapport deel uitmaakt van je jaarverslag, kan deze beoordeling vereist zijn. Als je je hebt voorbereid op assurance (Stap 9), betrek dan ook je assurance-aanbieders – zij kunnen suggesties doen voor verbeteringen in duidelijkheid of ontbrekende documentatie benadrukken.

Stap 10.3: Blijf betrokken na publicatie

Blijf na publicatie openstaan voor vragen en feedback van investeerders, ESG-beoordelingsbureaus of andere belanghebbenden. Overweeg het opzetten van een speciaal feedbackkanaal, zoals een e-mail of enquête. Behandel deze feedback als waardevolle input voor je volgende rapportagecyclus. Het sluiten van de feedbackloop helpt de duidelijkheid en relevantie van je rapport te verbeteren, terwijl het een toewijding aan transparantie en continue verbetering aantoont.

Praktische tips

Wees duidelijk over vertrouwelijkheid en het doel bij het delen van concepten extern – focus reviewers op belangrijke kwesties, niet op tekstuele aanpassingen. Documenteer de feedback die je ontvangt en je beslissingen over of je erop ingaat. Als bepaalde suggesties niet haalbaar zijn in de huidige cyclus, noteer ze dan voor volgend jaar. 

Laat reviewers weten hoe hun input het definitieve rapport heeft beïnvloed – het bouwt goodwill op en toont waardering. Gebruik beoordelingsgesprekken als een kans om belangrijke belanghebbenden te informeren over je duurzaamheidsinspanningen. 

Aan de slag

Door deze tien stappen te volgen, kunnen bedrijven ISSB-rapportage op een methodische en effectieve manier benaderen. Van het pinpointen van wat echt belangrijk is, tot het integreren in strategie, tot het goed krijgen van de cijfers en het verhaal strak maken, elke stap bouwt naar een uitgebreide duurzaamheidsopenbaarmaking die voldoet aan wereldwijde investeerdersverwachtingen. 

Duurzaamheid, operaties en financiële teams zullen gedurende het hele proces moeten samenwerken – wat op zichzelf een positief resultaat is, omdat het silo's tussen ESG en financiën doorbreekt. Het eindresultaat zou een ISSB-uitgelijnd rapport moeten zijn dat niet alleen voldoet aan de normen, maar ook echt besluitvormers informeert.

Onthoud, ISSB-rapportage is een reis van continue verbetering. Elke rapportagecyclus zal het proces soepeler maken: de datakwaliteit zal verbeteren, het interne bewustzijn zal groeien en de strategische afstemming zal verdiepen.