De afgelopen dagen heeft het recent gepubliceerde IPCC-rapport veel aandacht gekregen in het wereldwijde nieuws. De boodschap? Het doel om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden is uit zicht, tenzij we snel onze acties aanpassen. Er moet op grotere schaal actie worden ondernomen, binnen korte tijd, om te voorkomen dat de opwarming van de aarde catastrofale niveaus bereikt die niet ongedaan kunnen worden gemaakt. In de volgende paragrafen worden de belangrijkste inzichten uiteengezet. 

Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) is verdeeld in drie werkgroepen en een taskforce. Werkgroep I (WG1) behandelt de fysische basis van klimaatverandering, Werkgroep II (WG2) de gevolgen, aanpassing en kwetsbaarheid van klimaatverandering en Werkgroep III (WG3) de mitigatie van klimaatverandering. Met andere woorden, WG3 is verantwoordelijk voor het bieden van een uitgebreid overzicht van de stand van kennis over klimaatverandering en evalueert mogelijke maatregelen om klimaatverandering aan te pakken.

Een paar weken geleden bracht het IPCC zijn zesde rapport uit over klimaatverandering, met de nadruk op impact, aanpassing en kwetsbaarheid. In een van onze eerdere academy-artikelen hebben we de belangrijkste punten van de bijdrage van Werkgroep II opgesomd. Het IPCC bracht deze week zijn nieuwste rapport uit, dat een actueel overzicht biedt van de wetenschap over klimaatverandering. Het rapport is het derde in een reeks van drie die het IPCC eens in de zeven tot acht jaar uitgeeft. 

De rapporten vormen de basis voor alle klimaatbeleid van overheden wereldwijd. De belangrijkste boodschap van het laatste rapport is dat de huidige strategie voor het bestrijden van klimaatverandering niet voldoende is. Het rapport bestaat uit 17 hoofdstukken, die zijn onderverdeeld in vijf secties: Inleiding en kaders; emissietrends; scenario's en paden; sectoren; institutionele dimensies en conclusies. Gelukkig is het unieke van dit IPCC-rapport dat het niet alleen de noodzaak benadrukt, maar ons ook laat zien waar mogelijkheden en kansen liggen om dit doel te realiseren. De grafiek hieronder toont de vier broeikasgassen die in het rapport worden gevolgd tussen 1990-2019. De tabel toont de emissieniveaus van 2019, de toename van de jaarlijkse emissies sinds 1990 en de emissies in 2019 ten opzichte van 1990.

‍ _{Bron: IPCC (2022) Figuur SPM.1.}

‍

Emissies

Eerdere toezeggingen van landen om hun emissies aan te pakken zijn onvoldoende om de opwarming onder de 1,5℃ te houden. Wereldwijde emissies zijn gemiddeld met 1,3% per jaar toegenomen in het afgelopen decennium. Als de huidige situatie blijft, stevent de aarde af op een opwarming van ongeveer 3,2℃ tegen 2100. Dit zou verwoestende gevolgen hebben voor onze planeet en haar bewoners, dus de noodzaak om nu actie te ondernemen om dit te voorkomen is groot. Het rapport schetst verschillende manieren om de opwarming tegen 2100 tot 1,5℃ te beperken, die allemaal aanzienlijke emissiereducties vereisen in de komende decennia. CO₂ en alle broeikasgasemissies moeten pieken tussen 2020 en 2025, met een daling van CO₂-emissies met 25-50% tegen 2030 ten opzichte van 2020-niveaus. In dit rapport schetsen de auteurs hoe deze emissiereducties kunnen worden bereikt, inclusief aanzienlijke vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen, energie-efficiëntie, elektrificatie, gebruik van hernieuwbare energiebronnen en het gebruik van alternatieve energiedragers, zoals waterstof.

‍

Vraagzijde

Voor het eerst wijdt het rapport een hoofdstuk aan Carbon Dioxide Removal (CDR), het proces dat koolstofdioxide uit de atmosfeer verwijdert. Het rapport stelt dat CDR onvermijdelijk zal zijn om netto nul-emissies te bereiken. In dit hoofdstuk wordt het belang van vraaggerichte oplossingen benadrukt om de behoefte aan CDR te minimaliseren. Dit omvat onder andere het veranderen van diëten en consumptiepatronen, die een aanzienlijke impact kunnen hebben op CO₂-uitstoot. In Carbon Brief wordt het belang van deze strategie uitgelegd. Er is hoge zekerheid dat het verminderen van de vraag naar vervuilende stoffen de uitdaging van mitigatie aanzienlijk zou verminderen. Twee bekende voorbeelden zijn het gebruik van schone transportopties zoals openbaar vervoer, fietsen, lopen en de overstap naar een plantaardig dieet. Deze vereisen minder land en water dan vleesgebaseerde diëten en genereren aanzienlijk lagere niveaus van broeikasgasemissies. De emissie-intensiteit van verschillende eiwitrijke voedingsmiddelen, in kgCO2e per 100g eiwit, wordt geïllustreerd in de onderstaande figuur.

_{Bron: IPCC Figuur 12.6}

Desondanks is de conclusie van het rapport zeer bemoedigend; tegen 2050 zouden we dankzij vraaggerichte strategieën een aanzienlijke vermindering van broeikasgasemissies kunnen zien. Bovendien hebben de Covid-19 lockdowns aangetoond dat gedragsverandering op grote schaal in korte tijd mogelijk is. Het rapport stelt dat door het maken van koolstofarme keuzes, zoals het verminderen van energieverbruik en het overschakelen naar koolstofarme technologieën, de koolstofvoetafdruk van een gemiddelde persoon met maximaal 9 tCO₂ kan worden verminderd. 

Wereldwijde energiesystemen

De energiesector is de grootste bron van broeikasgasemissies en was verantwoordelijk voor 34% van de totale emissies in 2019, volgens het rapport. Zoals verwacht kan de opwarming van de aarde niet worden beperkt tot 2 of 1,5℃ zonder snelle en diepe reducties in CO₂- en broeikasgasemissies van het energiesysteem. Dankzij snelle kostenreducties in sleuteltechnologieën in het afgelopen decennium is een snelle overgang van fossiele brandstoffen naar schone energiebronnen vereist. Het rapport benadrukt het belang van hernieuwbare energie om wereldwijde klimaatdoelen te bereiken en emissies te verminderen. Zowel zonne- als windenergie zijn de afgelopen jaren aanzienlijk goedkoper geworden. Zonne-energie kost 85% minder dan in 2010 en windenergie kost 55% minder dan in 2010. Dit maakt deze hernieuwbare energiebronnen een steeds aantrekkelijkere optie voor bedrijven en consumenten. Ondanks een aanzienlijke toename van hernieuwbare energiebronnen, zijn de emissies van industriële activiteiten en bevolkingsgroei blijven groeien, waardoor eventuele reducties door hernieuwbare energie worden gecompenseerd.

Conclusie

Dit rapport is uniek omdat het het potentieel voor een paradigmaverschuiving in klimaatactie erkent. Prof Joyashree Roy: ‘Als mensen de mogelijkheid krijgen om keuzes te maken ondersteund door beleid, infrastructuur en technologieën, is er een onbenut mitigatiepotentieel om de wereldwijde emissies met 40 tot 70% te verminderen tegen 2050 in vergelijking met een basisscenario’. Dit rapport identificeert kansen voor ons allemaal. Enkele van deze mogelijkheden omvatten gedragsverandering (minder vlees en zuivel eten, minder energiegebruik, gebruik van duurzaam transport etc.), politieke actie, innovatie en internationale samenwerking. Het is duidelijk dat we nu moeten handelen als we een duurzame toekomst voor iedereen willen verzekeren. Bovendien zou het beperken van de opwarming van de aarde tot 2℃ een aanzienlijk economisch voordeel kunnen opleveren, volgens het rapport. In het bijzonder zegt het dat de voordelen van mitigatie de kosten zullen overtreffen.

Coolset

Kortom, onze acties zijn relevant. We kijken positief vooruit naar een jaar van vooruitgang. Coolset is hier om bedrijven te helpen kansen te identificeren om emissies te verminderen en hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Bovendien helpen we investeerders bij het analyseren en monitoren van portfolioprestaties via een gecentraliseerd dashboard. Samen kunnen we een positieve bijdrage leveren aan klimaatverandering en werken aan een duurzame toekomst. 

Benieuwd hoe we jouw bedrijf kunnen helpen een stap vooruit te zetten? Neem gerust contact met ons op voor een demo.