Nu de klimaatcrisis steeds vaker in het nieuws komt en een grote uitdaging vormt voor bedrijven en investeerders, krijgt CO2-compensatie meer aandacht. Het wordt vaak gezien als een populaire en bijna wonderbaarlijke manier voor bedrijven om hun CO2-voetafdruk te verkleinen, of als een controversieel hulpmiddel dat de kern van het probleem niet aanpakt.

‍

Eerlijk gezegd bevindt CO2-compensatie zich meestal in een grijs gebied. Sommige mensen en bedrijven hebben CO2-compensaties gebruikt om alleen meer winst te maken of om hun milieuschadelijke praktijken te verbergen. Ondertussen proberen sommige bedrijven echt een verschil te maken door CO2-compensaties te ontwikkelen die een substantiële positieve impact hebben op het klimaat en natuurherstel.

‍

In dit Academy-artikel duiken we in wat CO2-compensaties echt zijn, hoe ze werken en hoe je ze op de juiste manier kunt gebruiken voor bedrijven.

‍

Wat is CO2-compensatie

CO2-compensatie verwijst naar het verwijderen van koolstofdioxide uit de atmosfeer via verschillende methoden (bijv. bomen planten en koolstofopslag) om de koolstofuitstoot van een bepaalde activiteit te compenseren. Koolstofdioxide heeft hetzelfde opwarmende effect op de atmosfeer, ongeacht waar het wordt uitgestoten. Dus als een ton koolstofdioxide ergens ter wereld uit de atmosfeer kan worden verwijderd, zou een ton koolstof die elders wordt uitgestoten, gecompenseerd moeten worden.

‍

In theorie kunnen bedrijven hun bijdrage aan de opwarming van de aarde verminderen door te investeren in projecten die actief bijdragen aan het vastleggen van koolstofdioxide uit de atmosfeer. Bekende methoden voor CO2-compensatie zijn bomen planten en bosherstel. Maar CO2-compensatie kan ook de vorm aannemen van kredietaankopen die klimaatvriendelijke projecten financieren, zoals windparken, vernietiging van industriële verontreinigende stoffen of energieco-generatieprojecten. Over het algemeen kan CO2-compensatie twee hoofdvormen aannemen:

• Verwijderingscompensaties: vangen broeikasgassen uit de atmosfeer via op de natuur gebaseerde oplossingen (bijv. bossen, oceanen of wetlands) of mechanische verwijdering.
• Vermijdingscompensaties: dragen bij aan het ontwikkelen van activiteiten die de hoeveelheid koolstofuitstoot voor een bepaalde activiteit verminderen (bijv. elektriciteitsopwekking of recycling).

‍

CO2-kredieten zijn ongelooflijk divers en zijn gereguleerd en gefinancialiseerd om markten voor CO2-compensatie te creëren. Ze worden geacht bedrijven te stimuleren hun CO2-voetafdruk te verkleinen en tegelijkertijd het energietransitieproces te versnellen. Het resultaat van dergelijke beleidsmaatregelen is dat er nu wereldwijd 61 initiatieven voor koolstofbeprijzing zijn, waaronder zowel handelssystemen voor CO2-compensaties als koolstofbelasting.

Aan de andere kant beweren tegenstanders dat ze de overgang naar een duurzame economie vertragen door grote bedrijven in staat te stellen de verantwoordelijkheid voor hun vervuilende activiteiten af te schuiven. Bovendien hebben we veel voorbeelden gezien van "legitieme" CO2-compensaties, verhandeld op markten en gebruikt door bedrijven om zichzelf "groen" te noemen, die hun beloften niet hebben waargemaakt (bijv. boomplantprojecten die invasieve soorten introduceren en uiteindelijk meer broeikasgassen in de atmosfeer vrijgeven).

‍

Waarom bedrijven CO2-compensaties nodig hebben

Om een netto-nul wereld te bereiken, moeten de emissies drastisch dalen. Er is geen twijfel dat om onder de 1,5°C temperatuurstijging te blijven, koolstofverwijdering (zowel natuurlijk als mechanisch) enorm moet worden uitgebreid. Toch zou het gevaarlijk zijn om CO2-compensatie als de ultieme oplossing voor de klimaatcrisis te beschouwen. Klimaatwetenschap is veel te complex om als een boekhoudsysteem te worden behandeld. Daarom moeten CO2-compensaties worden gezien als een aanvulling op de inspanningen van een bedrijf om hun CO2-uitstoot in eerste instantie te verminderen.

‍

Voordat bedrijven overwegen CO2-compensaties aan te schaffen, moeten ze een grondige analyse van hun CO2-voetafdruk uitvoeren. In tegenstelling tot wat de meeste grote bedrijven tot nu toe hebben gedaan, moeten bedrijven emissies identificeren uit Scope 1, Scope 2 en Scope 3 (waar gemiddeld 98% van de bedrijfsemissies wordt gevonden). Vervolgens kunnen bedrijven de aard van hun CO2-voetafdruk begrijpen en emissie-hotspots identificeren. Door deze analyse zouden bedrijven in staat moeten zijn een boeiend reductieplan te creëren met een wetenschappelijk onderbouwd doel om hun CO2-uitstoot te verminderen. Ten slotte kunnen bedrijven CO2-compensaties gebruiken om onvermijdelijke emissies te compenseren, die niet kunnen worden verminderd zonder ultiem financieel risico of vanwege andere actoren in hun toeleveringsketen. Dit is de laatste fase om Netto-Nul te bereiken.

‍

Laten we samenvatten welke stappen eerst komen voordat bedrijven hun CO2-voetafdruk zouden moeten compenseren:

• Meten van hun CO2-uitstoot: Dit is de eerste stap in de duurzaamheidsreis van een bedrijf. Emissies moeten worden gemeten over Scope 1, Scope 2 en Scope 3;
• Identificeren van emissie-hotspots: Door een diepgaande analyse van hun CO2-voetafdruk kunnen bedrijven belangrijke bronnen van broeikasgasemissies pinpointen;
• Verminderen van hun CO2-voetafdruk: De hoogste prioriteit van bedrijven moet zijn om hun emissies zoveel mogelijk te verminderen door radicale klimaatacties te implementeren, hun bedrijfsmodellen te herontwerpen en te investeren in energie-efficiënte apparatuur;
• Compenseren van resterende emissies: Tijdelijk moeten emissies die niet kunnen worden verminderd, worden gecompenseerd door CO2-compensatie.

‍

‍

Hoe effectieve CO2-compensaties te vinden

CO2-compensatie is mogelijk sinds het Clean Development Mechanism (CDM) via het Kyoto Protocol. Sindsdien is er veel veranderd en zijn markten voor CO2-compensaties vermenigvuldigd. In sommige delen van de wereld zijn fossiele brandstoffen en vervuilende brancheën verplicht hun emissies te compenseren via een gereguleerde koolstofmarkt, zoals het European Union ETS, dat ongeveer 45% van de broeikasgasemissies van de EU dekt. De meeste bedrijven vallen echter niet onder deze regelgeving en vertrouwen op vrijwillige handelssystemen voor CO2-compensaties om hun resterende CO2-uitstoot te compenseren.

‍

Critici van CO2-compensatie melden het gebrek aan transparantie in de branche en vragen zich af of sommige compensatieprogramma's zoveel broeikasgassen vastleggen als ze beweren. Sommige CO2-compensatieprojecten stoten zelfs meer koolstof uit in de atmosfeer door een gebrek aan ervaring en een puur op winst gebaseerde benadering. Bijvoorbeeld, boomplantprojecten worden soms gelabeld als "CO2-compensaties" terwijl ze vertrouwen op invasieve, exotische en snelgroeiende bomen die snel sterven door ziekten, verbranden of een negatieve impact hebben op de biodiversiteit. Een bos is niet zomaar een stel willekeurige bomen die naast elkaar zijn geplant.

‍

Hoe vind je nu een effectieve manier om je emissies te compenseren? Een aanpak die we bij Coolset aanbevelen voor MKB's om hun CO2-voetafdruk te compenseren, is de voorkeur geven aan kleine organisaties die CO2-compensatie niet op industriële wijze beheren. Bovendien is CO2-compensatie via op de natuur gebaseerde oplossingen, zoals bomen planten, meestal afhankelijk van meer dan één factor om succesvol te zijn (d.w.z. het aantal geplante bomen): de soorten bomen, het type bodem, de plantmethode, de betrokkenheid van de lokale gemeenschap, biodiversiteit, enz. Daarom hebben we samengewerkt met Regreener; we raden je aan hun CO2-compensatieprogramma's te bekijken. Herwildering is ook een effectieve manier om de natuur en biodiversiteit te herstellen terwijl je je emissies compenseert.

‍

Ontdek hoe jouw kleine bedrijf actief kan bijdragen aan de strijd tegen klimaatverandering.