Voor onze modevrienden duiken we dieper in de (fast) fashion-branche en de impact ervan op het milieu. Dit moet je weten. 

We hoeven je niet meer te vertellen dat het klimaat verandert. De afgelopen jaren waren de effecten van klimaatverandering tastbaarder dan ooit. Regio's hebben hittegolven, droogtes en extreme weersomstandigheden ervaren. Gelukkig was er door de pandemie een tijdelijke vermindering van broeikasuitstoot in 2020. Echter, vandaag de dag herstellen de emissies snel en hebben CO2-concentraties recordhoogtes bereikt. 

Zoals vermeld in een van onze vorige artikelen, zijn broeikasgasemissies door menselijke activiteit de belangrijkste gassen die verantwoordelijk zijn voor klimaatverandering. Deze gassen absorberen de energie van de zon en houden de warmte dicht bij de aarde, ook wel bekend als het broeikaseffect. Door dit effect kan de planetaire warmte niet in de ruimte verdwijnen. De acht slechtste brancheën voor het milieu zijn Energie, Landbouw, Mode, Voedsel, Detailhandel, Bouw, Technologie en Bosbouw. Het is dus niet verrassend dat we over mode schrijven. Sinds 2000 is er een explosieve groei in fast fashion. Waar komen deze emissies vandaan? Hoe kunnen we ze voorkomen? Is er een weg terug? Tijd voor een diepgaande duik.

Emissies

De acht genoemde toeleveringsketens zijn goed voor meer dan 50% van de wereldwijde emissies en mode is een van de grootste categorieën op de lijst. De mode-branche omvat alles van grondstoffen tot productie, export, logistiek, retouren en afvalverwerking, plus nog veel meer tussenstappen. Volgens een McKinsey-studie, als de branche op dezelfde manier doorgaat, worden de koolstofemissies van mode geschat op ongeveer 2,1 miljard metrische ton per jaar, wat ongeveer hetzelfde is als nu wordt uitgestoten. Als de branche het klimaatakkoord wil volgen, dat streeft naar het beperken van de opwarming van de aarde tot 1,5°C vergeleken met pre-industriële temperaturen, zijn grotere en diepere veranderingen nodig. Het gebruik van hernieuwbare energie, een verandering in consumentengedrag en operationele verbeteringen zijn voorbeelden van belangrijke oplossingen om de modevoetafdruk te verbeteren. 

Overmatig watergebruik

Voor kledingproductie wordt extreem veel water gebruikt. De mode-branche verbruikt naar schatting 79 miljard kubieke meter water per jaar. Water wordt in alle productiefasen gebruikt. Het kost ongeveer 10.000 tot 20.000 liter water om één kilo ruwe katoen te verbouwen, een van de meest gebruikte materialen voor kleding. Om dit in perspectief te plaatsen: als je ongeveer 3 liter water per dag drinkt, zou dit water genoeg zijn voor minstens de komende 9 jaar (en wie drinkt er eigenlijk genoeg water..?). Aangezien niet alle katoen in regenrijke gebieden groeit, veroorzaakt het watergebruik voor katoenproductie ook wereldwijd watertekorten. Volgens Unicef ervaren vier miljard mensen minstens één maand per jaar waterschaarste. 

Afval

53 miljoen ton weggegooide kleding belandt elk jaar op stortplaatsen. Dit zijn niet alleen kledingstukken die gerecycled hadden kunnen worden, maar ook wegwerpproducten met complexe polymeren. Polymer is moeilijk te recyclen. Door het wassen en dragen van deze stof worden polymeren sterk verkort en verzwakt. Dit betekent dat deze vezels niet hergebruikt kunnen worden, wat de impact per aankoop aanzienlijk vergroot. Bovendien kan kleding gemaakt van natuurlijke bronnen zoals katoen binnen enkele maanden afbreken, maar synthetische stoffen kunnen tot 200 jaar duren om af te breken. Om het nog erger te maken, kunnen de meeste van de huidige textiel-naar-textiel recyclingtechnologieën geen kleurstoffen, verontreinigingen of zelfs een combinatie van stoffen zoals polyester en katoen scheiden, waardoor kleding met zelfs een klein percentage polymeren op stortplaatsen belandt.

‍

Microvezels

Op dit moment worden synthetische vezels vooral gebruikt voor fast fashion; en vooral polyester. Het materiaal is goedkoop en gemakkelijk verkrijgbaar, en hoewel het minder water vereist dan katoen, is het helemaal niet duurzaam. Zowel het gebruik van fossiele brandstoffen als de bijbehorende vervuiling zijn veel hoger. De CO2-uitstoot bij de productie van polyester is drie keer hoger dan bij katoen. Naast de ecologische voetafdruk laat de productie van polyester veel niet-biologisch afbreekbaar afval achter. Volgens een studie kan een enkele wasbeurt 700.000 microplastic vezels vrijgeven. Als je de wasmachine gebruikt, spoel je in feite (<5 mm) microvezels door het riool, waarvan er veel in de oceaan terechtkomen. Wanneer vissen deze microplastics eten, komen ze uiteindelijk in onze voedselketen terecht, wat mogelijk schadelijk is voor zowel grotere dieren als mensen. 

Sociale impact

Rond fast fashion zijn er veel meer relevante problemen aan te pakken, en echte duurzaamheid stopt niet bij het klimaat.  De meeste van onze kleding wordt gemaakt in landen met lagere loonkosten. Hoewel dit in wezen niet slecht is als principe, gaan lage loonkosten vaak gepaard met kinderarbeid en zeer slechte arbeidsomstandigheden. Wereldwijd wordt geschat dat er 170 miljoen kinderen in kinderarbeid zijn. Veel van deze kinderarbeiders werken op een bepaald moment in de modeketen. Helaas hebben de meeste landen beperkte arbeidsrechten. Werknemers werken voor extreem lage lonen en onder slechte arbeidsomstandigheden. Bovendien wonen veel van deze arbeiders in industriële regio's die zwaar vervuild zijn door de chemicaliën die vrijkomen bij het verven van stoffen. 

Hoe maken we de overstap naar een duurzamere branche en hoe kunnen bedrijven die actief zijn in de mode-branche werken aan een duurzamere toekomst? Zoals hierboven vermeld, zijn er veel uitdagingen waar de branche voor staat. Helaas is er nog een lange weg te gaan. We moeten op zoek naar manieren om de branche meer circulair te maken en oplossingen te vinden voor deze problemen (watergebruik verminderen, hergebruik aanmoedigen, afvalstromen verbeteren en nog veel meer). 

Als we kijken naar de uitstoot van broeikasgassen, kan Coolset helpen. Het betrekken van leveranciers bij het rapporteren over hun klimaatimpact stimuleert vanzelf de verschuiving naar duurzamere productiepraktijken. Als er geen vooruitgang wordt geboekt, waarom dan niet overwegen om van leverancier te wisselen via een duurzaam mode-inkoopplatform zoals Manufy? De bedrijven die ervoor kiezen om de software van Coolset te gebruiken, meten, analyseren en verminderen de uitstoot in hun hele bedrijf en portfolio. Bovendien biedt Coolset branchebenchmarks en oplossingen voor emissiecompensatie voor bedrijven om hun klimaatimpact te neutraliseren. Ben je klaar om actie te ondernemen?